1. StudieBijbel Handleiding
  2. StudieBijbel online
    1. Hoofdmenu
    2. Boekindex
    3. Werkbalken bij de vensters
    4. Hoe kan ik?
      1. Een bijbelvers openen
      2. Zoeken
      3. Eigen notities maken, bewerken, verwijderen
      4. Afdrukken
  3. Inhoud van de StudieBijbel
    1. Bijbeltekst met woord-voor-woord vertaling
      1. Hebreeuwse tekst
        1. Schrijfwijze van de Hebreeuwse tekst
        2. Tekstoverlevering van het Oude Testament
      2. Griekse tekst
        1. Tekstedities in SBNT
        2. Tekstkritisch apparaat
        3. Tekstoverlevering door de eeuwen heen
        4. Vergelijken van edities in SBNT
      3. Transliteratie en uitspraak
        1. Transliteratie en uitspraak van het Hebreeuws
        2. Transliteratie van het Grieks
        3. Uitspraak van het Grieks
      4. Woord-voor-woord vertaling
        1. Interliniaire vertaling OT
        2. Interliniaire vertaling NT
    2. Bijbelvertalingen
      1. Criteria voor opnemen bijbelvertalingen
      2. De wijze van citeren
      3. Haken en lay-out in bijbelvertalingen
      4. Afwijkende versnummering OT
    3. Uitleg
    4. Woordstudies NT (WSNT)
      1. Woordstudies
      2. Namenstudies
      3. Woordvormen
        1. Het naamwoordelijk systeem
          1. Naamval
          2. Getal
          3. Geslacht
        2. Het werkwoordelijk systeem
          1. Persoon
          2. Getal (werkwoordelijk)
          3. Tijd (tegenwoordig, verleden, toekomend)
          4. Wijs (aantonend, aanvoegend, wensend, gebiedend)
          5. Aspect (duratief/momentaan/statisch)
          6. Onderwerpsrelatie (act/pass/med)
          7. Naamwoordelijke werkwoordsvormen
        3. Nummering van woordvormen
        4. Vertaling van woordvormen
      4. Concordantie
        1. De plaatsaanduiding
        2. De zinsnede
        3. De verwijzing naar de woordvormen
    5. Inleidingen, artikelen, synopsis, grammatica
      1. Inleiding per bijbelboek
      2. Artikelen
      3. Synopsis
      4. Grammatica
    6. Begrippen en afkortingen
      1. Afkortingen van bijbelboeken
      2. Griekse handschriften
      3. Boeken en tijdschriften
      4. Overige afkortingen
  4. Studiemethode
    1. Naslagwerk
    2. Woord- of begrippenstudie
    3. Karakter- of namenstudie
    4. De hoofdlijnen van een bijbelboek
    5. Het bestuderen van een hoofdstuk
    6. De bijbelkring
      1. De voorbereiding
      2. De kringavond
    7. Uitleg van een bepaald bijbelvers
    8. Wat doe ik met het Griekse venster
      1. Hoe bepaal ik de waarde van een tekst en een variante lezing
    9. Het unieke karakter van de StudieBijbel
    10. Verantwoording bij de gebruikershandleiding
  5. Over de StudieBijbel
    1. Auteurs Oude Testament
    2. Auteurs Nieuwe Testament

3.1.1.1.Schrijfwijze van de Hebreeuwse tekst #

Er zijn verschillende manieren waarop het Hebreeuws geschreven kan worden. In de StudieBijbel is ervoor gekozen de Hebreeuwse tekst als gevocaliseerde tekst weer te geven. Deze manier van afdrukken van de tekst sluit aan bij de meest gangbare wijze waarop het lezen van de Hebreeuwse tekst in opleidingen en cursussen wordt aangeleerd. De masoretische accenten worden niet afgedrukt. Deze hebben meestal nauwelijks invloed op de tekstuitleg en bemoeilijken voor de gemiddelde lezer het lezen van de tekst door de veelheid aan tekens die om de Hebreeuwse letters heen staat.

Voorbeelden van de verschillende schrijfwijzen

Gen.1:1, geschreven als consonantentekst (inclusief ‘leesmoeders’ of matres lectionis)

Gen.1:1, geschreven als gevocaliseerde tekst (de schrijfwijze in de Studiebijbel)

Door de eeuwen heen heeft het Hebreeuws zich ontwikkeld, zoals elke levende taal zich ontwikkelt. Het Hebreeuws dat de rabbi’s in de eeuwen na het begin van onze jaartelling spraken, kwam steeds verder weg te staan van het Bijbels Hebreeuws. Daardoor kreeg men er in toenemende mate moeite mee het Bijbels Hebreeuws uit te spreken. Zo ontstond de behoefte om de bijbeltekst te voorzien van klinkertekens (vocalen). Men vond het echter niet geoorloofd in te grijpen in de consonantentekst. Vandaar dat men systemen ontwierp met streepjes en puntjes boven, onder en in de Hebreeuwse letters (vocalisatiesystemen). In deze periode zagen meerdere vocalisatiesystemen het licht, waarvan het Babylonische, Palestijnse en Tiberiaanse systeem het bekendst zijn. Het Tiberiaanse systeem – zo genoemd omdat het is ontwikkeld door rabbi’s in Tiberias (uit de families van Ben Asjer en Ben Naftali) – heeft uiteindelijk de overhand gekregen. De tekst van het Oude Testament zoals die door de masoreten (lett. ‘overleveraars’) vanaf in ieder geval de negende eeuw is overgeleverd, bevat dan ook dit vocalisatiesysteem. De tekst die zo ontstaat bevat dus naast medeklinkers, ook (later toegevoegde) klinkertekens, zodat we spreken van een gevocaliseerde tekst.
Uiteraard hebben de masoreten keuzes moeten maken toen zij de consonantentekst van vocalisatie voorzagen. Sommige medeklinkercombinaties kunnen immers de aanduiding zijn van verschillende woorden. Dit is in het Nederlands niet anders: gnd kan agenda zijn, maar ook genade; plp kan pulp zijn, maar ook oploop. Deze situatie werd nog eens bemoeilijkt doordat men oorspronkelijk geen spaties schreef, zodat niet altijd duidelijk is waar het ene woord begint en het andere ophoudt.
Vrijwel altijd is uit de context wel duidelijk op welk woord een medeklinkercombinatie wijst. Er zijn echter plaatsen in het Oude Testament, waar de consonantentekst voor meerderlei uitleg vatbaar is en waar de masoreten dus hebben moeten kiezen. Een bekend voorbeeld vinden we in Gen.49:11. De masoreten hebben de tekst van het derde versdeel opgevat als ‘totdat Silo (HîlOh) komt’ (zo SV, NBG). Dezelfde consonantentekst kan echter ook worden opgevat als ‘totdat hem schatting (Hay lOh) gebracht wordt’ (vgl. GNB; zie uitleg ter plaatse voor nog andere vertaalopties). Een ander voorbeeld vinden we in Mal.2:3, waar de masoreten de tekst interpreteren als ‘Ik zal uw zaad (hazzerav) bedreigen’ (vgl. SV, NBG), maar waar we dezelfde consonantentekst ook kunnen opvatten als ‘Ik zal uw arm (hazzürOav) bedreigen’ (vgl. WV). In dergelijke gevallen doet de masoretische interpretatie de tekst niet meer recht dan de andere opvatting: beide gaan uit van dezelfde grondtekst. Het is echter wel mogelijk dat de masoreten niet zomaar gekozen hebben, maar teruggaan op een oude mondelinge overlevering.[/expand]

Gen.1:1, geschreven als tekst met masoretische accenten:

Vanaf de Middeleeuwen werd de bijbeltekst in de synagoge op zangerige (cantilerende) wijze voorgedragen. Om deze wijze van voordragen vast te leggen, hebben de masoreten alle woorden of woordeenheden van accenten voorzien. Deze accenten geven bovendien aan welke zinsdelen naar masoretische opvatting bij elkaar horen.[/expand]

Stel voor   bewerken
Klantenservice
Inloggen