1. StudieBijbel Handleiding
  2. StudieBijbel online
    1. Hoofdmenu
    2. Boekindex
    3. Werkbalken bij de vensters
    4. Hoe kan ik?
      1. Een bijbelvers openen
      2. Zoeken
      3. Eigen notities maken, bewerken, verwijderen
      4. Afdrukken
  3. Inhoud van de StudieBijbel
    1. Bijbeltekst met woord-voor-woord vertaling
      1. Hebreeuwse tekst
        1. Schrijfwijze van de Hebreeuwse tekst
        2. Tekstoverlevering van het Oude Testament
      2. Griekse tekst
        1. Tekstedities in SBNT
        2. Tekstkritisch apparaat
        3. Tekstoverlevering door de eeuwen heen
        4. Vergelijken van edities in SBNT
      3. Transliteratie en uitspraak
        1. Transliteratie en uitspraak van het Hebreeuws
        2. Transliteratie van het Grieks
        3. Uitspraak van het Grieks
      4. Woord-voor-woord vertaling
        1. Interliniaire vertaling OT
        2. Interliniaire vertaling NT
    2. Bijbelvertalingen
      1. Criteria voor opnemen bijbelvertalingen
      2. De wijze van citeren
      3. Haken en lay-out in bijbelvertalingen
      4. Afwijkende versnummering OT
    3. Uitleg
    4. Woordstudies NT (WSNT)
      1. Woordstudies
      2. Namenstudies
      3. Woordvormen
        1. Het naamwoordelijk systeem
          1. Naamval
          2. Getal
          3. Geslacht
        2. Het werkwoordelijk systeem
          1. Persoon
          2. Getal (werkwoordelijk)
          3. Tijd (tegenwoordig, verleden, toekomend)
          4. Wijs (aantonend, aanvoegend, wensend, gebiedend)
          5. Aspect (duratief/momentaan/statisch)
          6. Onderwerpsrelatie (act/pass/med)
          7. Naamwoordelijke werkwoordsvormen
        3. Nummering van woordvormen
        4. Vertaling van woordvormen
      4. Concordantie
        1. De plaatsaanduiding
        2. De zinsnede
        3. De verwijzing naar de woordvormen
    5. Inleidingen, artikelen, synopsis, grammatica
      1. Inleiding per bijbelboek
      2. Artikelen
      3. Synopsis
      4. Grammatica
    6. Begrippen en afkortingen
      1. Afkortingen van bijbelboeken
      2. Griekse handschriften
      3. Boeken en tijdschriften
      4. Overige afkortingen
  4. Studiemethode
    1. Naslagwerk
    2. Woord- of begrippenstudie
    3. Karakter- of namenstudie
    4. De hoofdlijnen van een bijbelboek
    5. Het bestuderen van een hoofdstuk
    6. De bijbelkring
      1. De voorbereiding
      2. De kringavond
    7. Uitleg van een bepaald bijbelvers
    8. Wat doe ik met het Griekse venster
      1. Hoe bepaal ik de waarde van een tekst en een variante lezing
    9. Het unieke karakter van de StudieBijbel
    10. Verantwoording bij de gebruikershandleiding
  5. Over de StudieBijbel
    1. Auteurs Oude Testament
    2. Auteurs Nieuwe Testament

3.1.2.2.Tekstkritisch apparaat #

De vier Griekse tekstedities die in de StudieBijbel zijn opgenomen, vertonen soms verschillen, omdat ze de diverse Griekse handschriften op een andere manier beoordelen (zie Tekstoverlevering door de eeuwen heen). Op plaatsen waar dit het geval is, wordt de Griekse tekst in een andere kleur weergegeven en voorzien van een nummer.

Onder de Griekse tekst vindt men het zogeheten tekstkritisch apparaat, waar men nadere informatie krijgt over de tekstverschillen. De meeste tekstverschillen in het NT zijn zodanig dat ze in een vertaling niet meer als verschil te herkennen zijn (bijvoorbeeld bij verschillen in woordvolgorde of wanneer sprake is van twee woorden met dezelfde betekenis). In die gevallen worden in het tekstkritisch apparaat uitsluitend de edities genoemd die dezelfde tekst hebben als de editie die men in de werkbalk gekozen heeft.

Voorbeeld (Matteüs 25:32):
Wanneer men bij dit vers kiest voor de weergave van
TR, krijgt men de volgende informatie

Aan de twee paarse woorden, die worden voorafgegaan door een nummer, ziet men dat hier sprake is van een tekstverschil. In het tekstkritisch apparaat ziet men dat in beide gevallen H-F dezelfde tekst heeft als TR. Uit het feit dat uitsluitend edities worden genoemd (en geen vertalingen of handschriften) kan men opmaken dat het tekstverschil zodanig is, dat het in een vertaling niet meer te herkennen zou zijn.

Kiest men nu voor de weergave van een van de andere twee tekstedities, dan kan men vergelijken wat het tekstverschil tussen de edities is. Bovendien ziet men dat in beide tekstverschillen in dit vers N25 en N27 met elkaar overeenkomen. Dat de in vergelijking met TR variante tekst niet van een vertaling is voorzien, benadrukt nog eens dat er geen verschil in betekenis is tussen deze woorden en de woorden die in TR (en in dit geval ook H-F) gebruikt worden.

In andere gevallen is wel sprake van een verschil dat in een vertaling herkenbaar is. Wanneer zich dit voordoet, wordt na het teken  aangegeven aan welke vertalingen deze tekst ten grondslag ligt.

Bovendien wordt na het teken   vermeld op welke Griekse handschriften deze tekst gebaseerd is.

De Griekse handschriften zijn ingedeeld in drie groepen, Eg voor Egyptische handschriften (ouder, maar geringer in aantal), Byz voor Byzantijnse handschriften (jonger, maar meer in aantal) en Ov voor de handschriften die niet in een van de twee eerder genoemde categorieën thuishoren (zie voor meer informatie het artikel ‘De tekst van het Nieuwe Testament’). Wil men meer informatie over een Grieks handschrift, dan kan men de lijst met Griekse handschriften raadplegen.

Voorbeeld (Matteüs 25:31):
TR heeft hier:

Bij het in paars weergegeven woord (met nummer 1) is sprake van een tekstverschil. Vergelijking met N25 en N27 laat zien dat het gaat om een woord dat wel in TR (en H-F) voorkomt, maar niet in N25 en N27 (die dus ‘de engelen’  hebben en niet ‘de heilige engelen’).

Van de elf Bijbelvertalingen in de StudieBijbel volgt alleen SV de tekst die in TR en H-F voorkomt.

Deze tekst komt voor in de Griekse handschriften 017 en 045 van het Byzantijnse teksttype, in handschrift 02 van het Egyptische teksttype en in handschrift 032.

Wil men de ondersteuning voor de andere tekst (dus zonder het woord ‘heilige’) zien, dan kan men bijvoorbeeld kijken bij N27.
Het blijkt dat de tekst zonder ‘heilige’ gevolgd wordt door 10 vertalingen (alle vertalingen, behalve SV).

Er zijn geen handschriften van het Byzantijnse teksttype die deze tekst ondersteunen. De twee belangrijkste vertegenwoordigers van het Egyptische teksttype, namelijk 01 en 03, doen dat wel, alsmede de handschriften 05 en 038.

Het teken , dat soms na een Grieks handschrift genoemd wordt, houdt in dat op die plaats sprake is van een correctie die in dit handschrift zelf is gemaakt (soms kort nadat dit handschrift geproduceerd werd, soms enkele eeuwen later). Zowel de tekst die oorspronkelijk in dit handschrift stond als de wijziging die door de corrector is aangebracht worden met een gemarkeerd.

Wanneer een Grieks handschrift tussen ronde haken vermeld wordt, houdt dit in dat de tekst in dit handschrift:

• ofwel niet goed leesbaar is, maar met grote waarschijnlijkheid de tekst in de editie ondersteunt
• ofwel niet exact overeenkomt met de tekst in de editie, maar dat de afwijking zo klein is, dat dit handschrift toch als ondersteunend gezien kan worden.
Zie verder het artikel ‘De Tekst van het Nieuwe Testament’

Zie ook Hoe bepaal ik de waarde van een tekst en een variante lezing?

Stel voor   bewerken
Klantenservice
Inloggen